Met het vervangen van oude elektromotoren door zuiniger motoren kan de industrie meer energie besparen en zo een grotere bijdrage leveren aan het terugdringen van de CO2-uitstoot. Dat concludeert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT nl) naar aanleiding van onderzoek bij fabrikanten van transportsystemen en elektromotoren.
Elektromotoren worden toegepast in uiteenlopende industriële machines en apparaten. Al die elektromotoren samen gebruiken veel energie: in Europa ruim 65% van het industriële energieverbruik. De Europese EG-Verordening 640/2009 voor elektromotoren, stelt daarom eisen aan het energieverbruik. In Nederland ziet de ILT toe op het naleven van de verordening.
Het verbruik van elektromotoren kan met 20% tot 30% worden verlaagd door motoren meer efficiënt te maken. Daarmee kan in Europa jaarlijks 135 miljard kWh worden bespaard. Goed voor een afname van de CO2-uitstoot met 63 miljoen ton per jaar.
Wat heeft de ILT onderzocht?
De ILT heeft fabrikanten van transportsystemen en elektromotoren bezocht om te onderzoeken of ze voldoen aan de eisen uit de Europese Verordening. Ook bekeek de ILT hoe de fabrikanten het toepassen van de meest efficiënte elektromotoren onder de aandacht van hun klanten brengen.
De bezochte bedrijven voldoen aan de normen van de verordening. Wel vond de ILT tekortkomingen bij de wettelijk voorgeschreven technische documentatie en productinformatie. Onderzoek in andere lidstaten bevestigt dat elektromotoren van Europese leveranciers voldoen aan de efficiëntie-eisen uit de Verordening. Een aantal fabrikanten van elektromotoren koopt motoren in China en Turkije en brengt deze onder eigen merknaam in de handel. Bezochte reparatiebedrijven signaleren dat machines uit deze landen regelmatig zijn voorzien van motoren van lagere kwaliteit. De ILT wil later dit jaar onderzoeken of die motoren ook voldoen aan de gestelde eisen.
Klanten vragen er nog niet om
De verschillende typen elektromotoren hebben een uiteenlopend energieverbruik. Volgens de Europese Verordening moeten elektromotoren minstens voldoen aan efficiëntie-niveau IE3, óf aan niveau IE2 uitgerust met een snelheidsvariator. De bedrijven die de ILT zijn bezocht zijn hiermee bekend. Met zuinigere motoren kan energie worden bespaard. In de offerte-trajecten blijkt dit echter nog geen onderwerp van gesprek. De fabrikant neemt meestal geen optie voor een zuinigere motor op in de offerte. Ook vragen de klanten er niet om.
Het installeren van een nieuwe motor, stilstand van de productlijn en het opnieuw inregelen van een installatie kost tijd en geld. Daarmee wordt de terugverdientijd langer. Ook voortijdige vervanging van oude motoren vindt men meestal te kostbaar. Uit onderzoek blijkt dat dit slechts bij een vijfde van de motoren gebeurt. Bijna de helft van de motoren gaat twee keer langer mee dan de officiële levensduur. Dat betekent dat er nog veel energiebesparing door het vervangen van oude elektromotoren met de meest energiezuinige motoren mogelijk is.
Informatieplicht energiebesparing
Op 1 juli 2019 treedt de ‘informatieplicht energiebesparing’ in werking. Bedrijven die onder deze plicht vallen moeten energiebesparende maatregelen nemen die een terugverdientijd hebben van minder dan 5 jaar. Regionale Uitvoeringsdiensten zien hier op toe.
Elektromotoren maken onderdeel uit van deze maatregelen en mogen op een zogenaamd ‘natuurlijk moment’ worden vervangen. Motoren kunnen echter lang meegaan. Hierdoor kan de vervanging lang op zich kan laten wachten en daarmee dus ook de potentiële energiebesparing.
En verder?
De ILT wijst bedrijven en organisaties erop dat het vroegtijdig vervangen van oude motoren door energiezuinige motoren kan bijdragen aan het terugdringen van de CO2-uitstoot. Aanpassingen in de huidige wetgeving zouden daarbij kunnen helpen. De ILT zal regelmatig inspecties blijven uitvoeren, bij voorbeeld na het invoeren van nieuwe wetgeving. Hierbij zal ook gekeken worden naar Nederlandse importeurs van elektromotoren die afkomstig zijn van buiten de EU.